1.1 Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme
Motto
Gedreven door gelijkwaardigheid. Samen voor inclusie.
Missie
De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme verbindt, jaagt aan en treedt op als waakhond als het gaat om de bestrijding van discriminatie en racisme. De Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme gaat voor gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en inclusiviteit in Europees en Caribisch Nederland.
Visie
Wij willen een inclusieve samenleving waar niemand buitengesloten wordt.
Wij streven naar een betere samenwerking en verbinding tussen overheid, politiek en samenleving in de aanpak van discriminatie en racisme.
Wij zetten ons in tegen discriminatie en racisme op alle gronden en binnen alle domeinen en voor de gelijkwaardigheid van iedereen die zich in Europees en Caribisch Nederland bevindt.
De NCDR heeft drie rollen, te weten verbinder, aanjager en waakhond. Als verbinder gaat de NCDR het gesprek aan met de samenleving, organisaties en betrokken ministeries. Vanuit de rol van aanjager blijft de NCDR het thema discriminatie en racisme agenderen bij het kabinet en houdt hij de samenleving een spiegel voor. Als waakhond zal de NCDR toezien op het behalen van de doelen uit het Nationaal Programma.
Opdracht
De NCDR valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van BZK en werkt daarnaast samen met de ministeries van JenV, SZW, VWS en OCW. De ministers van deze departementen blijven verantwoordelijk voor het ontwikkelen, uitzetten en uitvoeren van het beleid.
De NCDR heeft als opdracht:
- het voeren van overleg met en het onderhouden van relaties met maatschappelijke initiatieven, bewegingen en belangengroepen, alsmede met betrokken bestuursorganen en bedrijven;
- het opstellen van een Nationaal Programma dat bestaat uit een meerjarig deel en een jaarlijks actieprogramma;
- het aanjagen van alle belanghebbenden om de doelen uit het Nationaal Programma te halen.
In de profielschets en taakopdracht die eerder met de Tweede Kamer is gedeeld stond onderstaand stroomschema ter illustratie van de opdracht van de NCDR. Het schema weerspiegelt de complexiteit van de opdracht.
Townhallsessies
De NCDR heeft in samenwerking met maatschappelijke partners i in maart, april en mei 2022 ruim twintig townhallsessies georganiseerd. Het doel van deze sessies was om de samenleving en experts mee te laten denken over welke mogelijke versterkingen ingezet kunnen worden als aanvulling op het bestaande antidiscriminatiebeleid. Deze versterkingen worden in dit Nationaal Programma uiteengezet en toegelicht. De sessies vonden zowel online als fysiek, verspreid over Nederland, plaats. Talloze mensen en organisaties, van onderwijsinstellingen tot belangenbehartigers, en van beleidsmakers tot (ervarings)deskundigen praatten mee.
Het Nationaal Programma
Een eerste concrete opdracht aan de NCDR was het opstellen van dit Nationaal Programma. In dit programma staat de geleefde ervaring van de mens centraal. Dit programma volgt in zijn opbouw de situaties waarin een persoon in de samenleving in contact kan komen met discriminatie en racisme. Allereerst wordt stilgestaan bij alle inzet op het erkennen en voorkomen van discriminatie en racisme. Daarna wordt ingezoomd op beleid dat het herkennen en melden van ervaren discriminatie en racisme moet versterken. Tot slot wordt stilgestaan bij het bijstaan en beschermen van slachtoffers, zowel via empowerment, als via juridische middelen.
Discriminatie moet op alle fronten worden bestreden en dus wordt in dit programma aan de verschillende discriminatiegronden en domeinen waar discriminatie in de samenleving plaatsvindt, aandacht besteed. Mede op basis van gesprekken in de samenleving constateert de NCDR dat extra aandacht nodig is voor discriminatie op de arbeidsmarkt, op de woningmarkt en in de zorg. Ook heeft de NCDR dit eerste jaar speciale aandacht voor antizwart-racisme en moslimdiscriminatie waarbij een nadruk ligt op etnisch profileren en institutioneel racisme, alsmede speciale aandacht voor discriminatie van lhbtiq+ personen.
Dit Nationaal Programma moet worden gezien als een groeimodel. Het is het eerste Nationaal Programma, dat ook nog eens werkendeweg moest worden vormgegeven. Daarom konden nog niet alle onderwerpen uitputtend worden behandeld. De ambitie blijft om alles wat met discriminatie en racisme te maken heeft op termijn integraal op te nemen in dit Nationaal Programma.
Vooruitkijkend
De vele gesprekken en townhallsessies die de afgelopen periode hebben plaatsgevonden, benadrukken het belang om continue in dialoog te blijven met de samenleving. De NCDR zal deze gesprekken en townhallsessies daarom voortzetten in de tweede helft van 2022 en verder. De NCDR onderzoekt op welke wijze dit overleg een vaste vorm kan krijgen, bijvoorbeeld in de vorm van een maatschappelijke adviesraad. Kortom, de NCDR heeft zich ten doel gesteld om de advisering voort te zetten op basis van de inbreng uit verschillende bronnen in de samenleving.
Leeswijzer
Het Nationaal Programma geeft een totaaloverzicht van lopend beleid dat door de betrokken ministeries van BZK, SZW, OCW, VWS en JenV wordt ingezet tegen discriminatie en racisme. Daarnaast komt de lezer in de tekst van het Nationaal Programma tekstdelen in kaders tegen. Dit zijn voorgestelde versterkingen van beleid; nieuwe initiatieven die nieuw elan moeten geven aan het bestrijden van dit onrecht in de Nederlandse samenleving.
De NCDR bedankt alle maatschappelijke organisaties die hebben bijgedragen aan de organisatie van de townhallsessies. Zonder hun inzet was het niet mogelijk geweest om in zo’n kort tijdsbestek zo veel mensen te bereiken.